به گزارش پایگاه خبری حامیان ولایت؛ طرح تفکیک انتخابات بعد از گذشت 25 سال در کشورمان (بعد از انقلاب) توسط نمایندگان مجلس هفتم به صورت یک طرح یک‌فوریتی در سال 85 به تصویب رسید که پس‌ازآن نیز شورای نگهبان نیز طرح تجمیع قانون انتخابات را مغایر با قانون اساسی ندانست و این مصوبه را تائید کرد. نوشتار حاضر درصدد واکاوی چرایی تصویب طرح تجمیع انتخابات و ارائه راه‌حل برای به حداقل رساندن نقاط ضعف این طرح را بیان می‌کند.
درگذشته برگزاری انتخابات در ایران به‌صورت تفکیکی بوده و هرساله به‌نوعی وزارت کشور و ارگان‌های ذی‌ربط درگیر انتخابات و از اولویت‌های مهم کشور غافل می‌شدند که در ادامه به دلایل کلی تجمیع انتخابات و آفت‌ها و آسیب‌های تجمیع انتخابات شورای شهر با انتخابات ریاست جمهوری را بررسی می‌کنیم.
** آثار مثبت تجمیع انتخابات در ایران
زمانی که به تجمیع انتخابات اشاره می‌شود باید این مسئله را در نظر گرفت که مردم کشورمان یکی از معدود کشورهایی است که همواره حضور پرشور و پررنگی را در انتخابات داشته‌اند؛ اما آن چیزی که موجب شد تا طرح تجمیع انتخابات در مجلس عنوان شود، این بود که زمانی که وزارت کشور و ارگان‌های ذی‌ربط در انتخابات مجبور باشند که به‌نوعی هرساله درگیر انتخابات شوند، از اولویت‌ها و وظایف اصلی غافل می‌شوند که در طرح تجمیع انتخابات، یک فرصت دوساله بین انتخابات به وجود آمد. یعنی مردم کشورمان یک‌مرتبه برای انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری و یک‌مرتبه نیز برای انتخابات ریاست جمهوری و شوراها به‌پای صندوق‌های رأی می‌روند.
با تفکیک انتخابات فرصت تقریباً دوساله‌ای بین انتخابات کشور ایجاد شد که این موضوع دارای فواید و آثار مثبتی است که می‌توان به کاهش تعداد فراخوان مردم برای حضور در انتخابات اشاره کرد. همان‌گونه که می‌دانید در زمان انتخابات، شرایط کشور به‌شدت سیاسی و مردم نیز ناگزیر درگیر انتخابات می‌شوند و به‌نوعی انتخابات بر تصمیمات مردم در ابعاد، اقتصادی، اجتماعی تأثیرگذار بوده و از همه مهم‌تر دغدغه‌های واقعی و حتی کاذب سیاسی نیز برای مردم ایجاد می‌شود البته برخی از افراد و جناح‌های سیاسی با سیاه نمایی و تخریب عملکرد رقیب انتخاباتی خود موجب دغدغه‌های کاذب سیاسی و اقتصادی برای مردم شده و این مردم هستند که درگیر و قربانی دعواهای سیاسی نامزدهای انتخابات و گروه‌های حامی آن‌ها می‌شوند.
بنابراین با تجمیع انتخابات مردم کمتر درگیر مسائل سیاسی شده و عوارض سیاسی‌کاری‌ها در کشور کاهش‌یافته و این نکته از ابعاد سیاسی به نفع کشور خواهد بود. همچنین تجمیع انتخابات می‌تواند برای انتخابات صرفه‌جویی مالی را به همراه داشته باشد زیرا برگزاری انتخابات برای کشور دارای هزینه‌های گزاف است؛ زیرا تا اکنون انتخابات در کشورمان به‌صورت سنتی برگزارشده است؛ به‌عبارت‌دیگر متأسفانه تاکنون انتخابات الکترونیکی در کشورمان اجرایی نشده است که این موضوع هزینه‌های مالی و زمان بسیاری را تحمل می‌کند؛ بنابراین تجمیع انتخابات می‌تواند صرفه‌جویی مالی برای کشور داشته باشد.
همچنین برگزاری هرساله انتخابات می‌تواند بی‌تفاوتی سیاسی را برای مردم داشته باشد. البته به‌طورکلی انتخابات برای مردم به‌منزله تخلیه روانی و ابراز نقطه نظرات سیاسی است که می‌بایست در هر کشوری که ادعای دمکراسی دارد، وجود داشته باشد. در کشور ما نیز که بر پایه مردم‌سالاری دینی قرارگرفته نیز انتخابات در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد بنابراین تجمیع انتخابات ازاین‌جهت می‌تواند به افزایش حضور مردم در انتخابات، کمک شایانی کند.
**آفت‌ها و آسیب‌های تجمیع انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری
انتخابات شوراها در کشورمان همواره از جنس اجتماعی در سطح محلی و شهری با رویکرد مردمی است درصورتی‌که انتخابات ریاست جمهوری از جنس سیاسی در سطح ملی با رویکرد حکومتی است. البته باید گفت که انتخابات شوراها در شهر تهران همواره با ورود احزاب و جریانات سیاسی همراه است؛ بنابراین برگزاری هم‌زمان دو انتخابات کاملاً متفاوت می‌تواند بر یکدیگر تأثیرگذار باشد. زمانی انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری هم‌زمان برگزار می‌شود، ناگزیر تحت تأثیر انتخابات ریاست جمهوری، رنگ و بوی سیاسی به خود می‌گیرد و نامزدهای انتخابات شوراها نیز با رویکرد و اهداف سیاسی وارد میدان رقابت می‌شوند.
همچنین انتخابات ریاست جمهوری در بین آحاد مردم از اهمیت بالاتری برخوردار است و به دنبال آن مردم نیز انتخابات شوراها را در اولویت دوم قرار می‌دهند درصورتی‌که نیازهای مردم یک شهر بیشتر حول محور مسائل شهری، اجتماعی، فرهنگی و معیشتی است. البته در شهرهای کوچک و روستاها این موضوع متفاوت خواهد بود زیرا در آنجا به دلیل اینکه مردم و ساکنین بر نامزدهای انتخابات شورا شناخت کاملی دارند و نیازها و دغدغه‌های اجتماعی آن‌ها در مقابل دغدغه‌های سیاسی در انتخابات ریاست جمهوری از اولویت بالاتری قرار می‌گیرد. بنابراین مردم آن مناطق کوچک و کم‌جمعیت بیش از هر چیز دیگری پیگیر برنامه‌های نامزدهای شوراها هستند تا انتخابات ریاست جمهوری.
**محدود شدن فضای انتخابات شوراها متأثر از انتخابات ریاست جمهوری
برگزاری هم‌زمان انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری در فضایی شکل می‌گیرد که اکثر به‌اتفاق رسانه‌ها اعم از صداوسیما تا رسانه مکتوب با رویکرد سیاسی در خدمت انتخابات ریاست جمهوری است که این موضوع موجب می‌شود تا فضا و فرصت تبلیغات شوراها تحت تأثیر انتخابات ریاست جمهوری محدود شود. نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برای تبلیغات و ارائه برنامه‌های خود بیش از 20 روز فرصت دارند و زمانی که نامزدهای انتخابات شوراها به مساجد، دانشگاه‌ها و امثال این اماکن جهت سخنرانی و ارائه برنامه می‌روند با مردمی مواجه می‌شوند که دغدغه آن‌ها مناظره‌های تلویزیونی انتخابات ریاست جمهوری است و حضور مردم در برنامه‌ها و جلسات انتخاباتی شوراها کمرنگ‌تر می‌شود. این موضوع موجب خواهد شد که مردم برای تحقیق در سوابق و ارزیابی برنامه‌های نامزدهای شوراها، زمان کمتری صرف کنند که درنهایت این موضوع بر کیفیت انتخابات شوراها تأثیرات فاحشی خواهد گذاشت. به‌عنوان‌مثال می‌توان به انتخابات شورای شهر تهران در طی دو دوره قبل که با انتخابات ریاست جمهوری هم‌زمان برگزار شد، اشاره کرد.
**کاهش کیفیت رأی مردم در انتخابات شوراها با تجمیع انتخابات
به‌عنوان‌مثال می‌توان به انتخابات شوراها در تهران اشاره کرد. در دو دوره‌ای که انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری تجمیع شد، مردم تهران برای شناخت و انتخاب نامزد اصلح موردنظر خود، زمان کمتری صرف کردند و بیش از آن‌که سوابق و برنامه‌ها را در نظر بگیرند به افرادی که به‌واسطه فعالیت‌های فرهنگی، ورزشی و غیره در بین آحاد مردم تهران شناخته‌شده بودند، رأی دادند. در شورای شهر تهران خواننده، ورزشکار و پزشک دیده می‌شود؛ بنابراین زمانی که انتخابات شوراها با انتخابات ریاست جمهوری هم‌زمان برگزار شود، بر کیفیت تصمیم‌گیری مردم در انتخابات شوراها تأثیرگذار می‌شود و مردم صرفاً به افرادی رأی می‌دهند که شناخته‌شده هستند. البته در شورای شهر به افرادی نیاز است که دارای تخصص و دغدغه‌های اجتماعی و شهری هستند و نه افراد صرفاً مشهور.
**موج‌سواری سیاسی در انتخابات شوراها متأثر از انتخابات ریاست جمهوری
برخی از افراد، گروه‌ها و جریانات سیاسی با ورود به انتخابات شوراها در جهت منافع حزبی و گروهی به دنبال سیاسی‌کاری می‌روند که موجب لطمات و آسیب‌های فراوانی به بدنه شوراها و مدیریت شهری خواهد شد. شاید بتوان به‌عنوان‌مثال به نقدها و اقدامات برخی از افراد و گروه‌های سیاسی اشاره کرد که باهدف انتخاباتی، رقیب انتخاباتی خود را تخریب کرده و با سیاه نمایی به دنبال پیروزی در انتخابات، آن‌هم به هر قیمتی هستند. البته همواره انحراف و مدیریت افکار عمومی از اهداف مهم این افراد و گروه‌های سیاسی در انتخابات شورای شهر تهران دنبال می‌شود.
**لزوم تصحیح قانون تجمیع انتخابات
به نظر می‌رسد در شرایط کنونی کشورمان همواره انتخابات پیرامون مسائل سیاسی می‌چرخد و انتخابات شوراها که از جنس اجتماعی با رویکرد مردمی بوده به دلایلی مختلف مورد آسیب و لطمه قرارگرفته است و از رسالت واقعی خود فاصله گرفته است. با توجه به این نکته که کشورمان بر پایه مردم‌سالاری دینی بود و مردم در رأس امور هستند به نظر می‌رسد که باید زمان، نحوه و نوع برگزاری انتخابات شوراها تصحیح شود.
نویسنده:محمد حسن فرهمند
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.