به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت»
اروپا از آمریکا و ایران برای شرکت در مذاکرات با 1+4 دعوت کرده است. آمریکا دعوت را پذیرفته و برای گفتگو اعلام آمادگی کرده و به نوعی توپ را زمین ایران انداخته است.
ایران نیز از طرف دیگر، گفته است در حال بررسی مشارکت آمریکا در این گفتگوها به عنوان "مهمان" است و هنوز تصمیم قطعی خود را در این باره اعلام نکرده است؛ این در حالی است که قبلا مقامات دولت گفته بودند اگر آمریکا بخواهد به برجام برگردد، تهران حاضر است در قالب 1+5 درباره نحوه بازگشت مذاکره کند.
اما امروز گفته میشود، گروهی بنام 1+5 وجود خارجی ندارد؛ البته حرف درستی است، اما تا چند وقت پیش، چند باری نام همین گروه از زبان مقامات کشور بیان شده است.
به هر حال، به نظرم گره اصلی این مسائل نیست. بلکه گره اصلی دستور کار مذاکرات پیشرو است و علت تاخیر ایران در اجابت دعوت نیز به همین مساله باز میگردد.
آمریکا بر قرار دادن کلیه مسائل (موشکی، منطقهای، تمدید بندهای غروب برجام) در دستور کار مذاکرات پیشرو تاکید دارد و این چیزی است که تهران نمیخواهد و به همین خاطر در پی آن است تا قبل از ورود به مذاکرات موضوع آن مشخص و منحصر به بحث برجام شود.
از همین رو، به نوعی با این تاخیر بر طرفهای مقابل فشار میآورد که مساله فراتر از برجام نرود. البته در این باره هم جوزف بورل هماهنگ کننده سیاست خارجی اروپا با هدف اقناع ایران خواستار محدود شدن مذاکرات به برجام شده است. اما مواضع بورل هر چند در مقام مسئول سیاست خارجی اروپا بیان میشود، اما نمیتوان آن را موضع نهایی اروپا دانست، بلکه موضع اصلی کشورهای اروپایی در واقع همان سیاستهای اعلامی، اعمالی و اعلام نشده سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان است.
البته ناگفته نماند که ایران با تشدید گامهای هستهای اخیر تلاش کرد که قبل از شروع مذاکرات احتمالی، امتیاز قابل توجهی از آمریکا در بحث تحریمها گرفته شود؛ اما واشنگتن از دادن آن خودداری و همه چیز را به مذاکرات موکول کرده است.
همچنین، این گونه به نظر میرسد که ایران چه از کانال قطر چه اروپاییها خواستار آن شده بود که آمریکا قبل از مذاکرات حسن نیت جدی خود را نشان دهد که این اقدام در قالب پس گرفتن درخواست فعالسازی مکانیسم ماشه و کاهش محدودیت تردد هیات ایرانی در نیویورک اتفاق افتاد؛ اما برای تهران رضایت بخش نبود.
در این سو نیز ایران با توافق با آژانس بینالمللی اترژی اتمی پالسی مثبت به طرفهای مقابل فرستاد.
به هر حال، مذاکرات به احتمال زیاد در هفتههای پیشرو شروع خواهد شد. قبلا نیز پس از پیروزی بایدن نظر نگارنده بر این بود که مذاکرات در همین دوره باقیمانده دولت کنونی آغاز میشود. البته این که گفته میشود، آمریکا در گفتگوهای آتی یک "مهمان" است، بازی حقوقی با کلمات است.
بر کسی پوشیده نیست که طرف اصلی برجام همین "مهمان" است و الا در دو سال و اندی اخیر پس از خروج آمریکا از برجام همواره رایزنیها و مذاکراتی با شرکای برجام انجام شده است که مثمر ثمر نبوده است.
مذاکرات سختی در پیش است که زمانبر خواهد بود. در اثنای آن احتمالا آمریکا گامهایی در جهت کاهش برخی تحریمها با ابقای شاکله موثر آن بردارد و مدیریت تنشی صورت گیرد، اما به هر حال، احیای برجام 2015 دور از تصور است.